ΠΑΙΔΙΚΗ ΒΑΡΗΚΟΪΑ:
ΜΙΑ ΣΥΝΗΘΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΟΥ ΣΥΝΗΘΩΣ
ΔΙΑΛΑΘΕΙ ΤΗΣ ΠΡΟΣΟΧΗΣ ΜΑΣ
Για τα παιδιά η ακοή και η ομιλία αποτελούν σημαντικά εργαλεία μάθησης, Τα παιδιά μαθαίνουν να επικοινωνούν μιμούμενα τους ήχους που ακούνε. Αν πάσχουν από κάποιου βαθμού απώλεια ακοής που δεν έχει διαγνωστεί και θεραπευτεί τότε είναι πολύ πιθανό να παρουσιάσουν καθυστέρηση στην ανάπτυξη της ομιλίας, προβλήματα συμπεριφοράς καθώς και μαθησιακές δυσκολίες.
Πόσο συχνή είναι η παιδική βαρηκοΐα στην Ελλάδα;
Βαρηκοΐα ποικίλου βαθμού υπολογίζεται ότι εμφανίζεται σε ποσοστό 2% στις ηλικίες κάτω των 18 ετών. Η γέννηση παιδιών με μεγάλου βαθμού νευροαισθητήρα βαρηκοΐα ή και κώφωση υπολογίζεται σε 1τοις χιλίοις.
Ποιες μορφές παιδικής βαρηκοΐας υπάρχουν;
Η παιδική βαρηκοΐα είναι είτε συγγενής (υπάρχει δηλαδή κατά τη γέννηση) είτε επίκτητη
.
Πιθανές αιτίες συγγενούς βαρηκοΐας αποτελούν:
Οι λοιμώξεις της εγκύου κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης από παρωτίτιδα, τοξοπλάσμωση, κυτταρομεγαλοϊό κ.α.
Η χρήση ωτοτοξικών φαρμάκων κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης
Σοβαρές επιπλοκές κατά τη γέννηση (λοίμωξη του νεογνού από κυτταρομεγαλοϊό, έρπη, ιλαρά. Παραμονή σε μονάδα εντατικής
θεραπείας νεογνών και οξυγονοθεραπεία. Προωρότητα. Βάρος γέννησης μικρότερο των 1500 γραμμαρίων. Πυρηνικός ίκτερος)
Διαταραχές εγκεφάλου και νευρικού συστήματος
Διάφορα γενετικά σύνδρομα πχ. Σύνδρομο Down
Οικογενειακό ιστορικό συγγενούς βαρηκοΐας
Πιθανές αιτίες επίκτητης βαρηκοΐας
Λοιμώξεις του μέσου ωτός (μέσες ωτίτιδες) που δεν υπεβλήθησαν σε θεραπεία
Άλλες λοιμώξεις όπως μηνιγγίτιδα, παρωτίτιδα κ.α.
Επίδραση θορύβου υψηλής έντασης
Διάτρηση τυμπάνου που δεν επουλώθηκε
Τραυματισμός κεφαλής
Ωτοτοξικά φάρμακα
Τις περισσότερες φορές η βαρηκοΐα στα παιδιά είναι προσωρινή και αναστρέψιμη και οφείλεται είτε σε κυψελίδα (κερί) στον έξω ακουστικό πόρο είτε σε καταρροϊκή ωτίτιδα (συλλογή διαφανούς βλέννας πίσω από το τύμπανο) που αποκαθίσταται με την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή
Πως θα καταλάβω ότι το παιδί μου έχει πρόβλημα ακοής;
Απαντήστε στα παρακάτω ερωτήματα:
Από τη γέννηση έως τους 4 μήνες
Το μωρό σας ξυπνάει από έντονους ήχους;
Πετάγεται όταν ακουστεί κάποιος δυνατός θόρυβος;
Ηρεμεί με το άκουσμα μιας οικείας φωνής;
Δείχνει να αντιδρά στη φωνή της μητέρας του;
Από τους 4 έως τους 9 μήνες
Γυρίζει τα μάτια προς την κατεύθυνση ενός οικείου ήχου;
Χαμογελάει όταν του μιλάτε;
Παίζει με κουδουνίστρες και άλλα παιχνίδια ήχου;
Διαφέρει το κλάμα του ανάλογα με τις ανάγκες του;
Φτιάχνει απλούς ήχους όπως μπα-μπα, εεε, ααα;
Από τους 9 έως τους 15 μήνες
Βγάζει πολλούς διαφορετικούς ήχους;
Γυρίζει όταν φωνάζετε το όνομα του;
Αντιδρά στην αλλαγή του τόνου της φωνής σας;
Λέει μαμά, μπαμπά;
Καταλαβαίνει απλά ερωτήματα;
Επαναλαμβάνει ήχους που ακούει από εσάς;
Χρησιμοποιεί τη φωνή του για να τραβήξει την προσοχή σας;
Από τους 15 έως τους 24 μήνες
Δείχνει οικεία αντικείμενα όταν ακούει το όνομα τους;
Του αρέσει να ακούει ιστορίες, τραγούδια ή μουσική με ρυθμό;
Διεκπεραιώνει απλές εντολές;
Χρησιμοποιεί αρκετές διαφορετικές λέξεις;
Δείχνει μέρη του σώματος του όταν το ρωτάτε;
Μπορεί να ονοματίσει συνήθη αντικείμενα;
Βάζει δύο ή περισσότερες λέξεις μαζί;
Αν πιστεύεται ότι το παιδί σας καθυστερεί αρκετά στην ανάπτυξη των ανωτέρω δεξιοτήτων αναλογικά με την ηλικία του καλό θα ήταν να υποβληθεί σε πλήρη Ωτορινολαρυγγολογικό έλεγχο και ο ειδικός Ωτορινολαρυγγολόγος να συστήσει περαιτέρω εξετάσεις προκειμένου να αποκλειστεί κάποια πιθανή βαρηκοΐα στο παιδί σας.
Για τα μεγαλύτερα παιδιά καθώς και τα παιδιά προσχολικής ηλικίας είναι σημαντικό να παρατηρήσετε κάποια σημάδια ύποπτα για πιθανή βαρηκοΐα:
Ανεβάζει υπερβολικά την ένταση της τηλεόρασης;
Δίνει ακατάλληλες απαντήσεις στις ερωτήσεις που του κάνετε;
Δεν απαντά όταν του φωνάζετε;
Παρακολουθεί τους άλλους και μιμείται αυτό που κάνουν;
Παρουσιάζει προβλήματα άρθρωσης ή καθυστέρηση της ομιλίας;
Έχει μαθησιακά προβλήματα;
Παραπονιέται για πόνους στα αυτιά ή θορύβους μέσα στο κεφάλι του (εμβοές);
Δυσκολεύεται να κατανοήσει τι του λένε;
Μοιάζει να μιλάει διαφορετικά από τα άλλα παιδάκια της ηλικίας του;
Παρόλο που όλα τα παραπάνω δε σημαίνουν απαραίτητα ότι το παιδί σας δεν ακούει, εντούτοις αποτελούν ενδείξεις πιθανής μείωσης της ακουστικής ικανότητας και θα πρέπει να σας κινητοποιήσουν ώστε να επισκεφτείτε κάποιον Ωτορινολαρυγγολόγο.
Η διάγνωση της παιδικής βαρηκοΐας γίνεται με μία σειρά εξετάσεων αντικειμενικών και υποκειμενικών ανάλογα με την ηλικία του παιδιού. Έτσι σε νεογνά και βρέφη χρησιμοποιούμε αντικειμενικές μεθόδους εκτίμησης της ακοής δηλαδή μεθόδους που δεν απαιτούν τη συνεργασία του ίδιου του παιδιού. Σε αυτές περιλαμβάνονται οι ωτοακουστικές εκπομπές, τα προκλητά δυναμικά του εκγεφαλικού στελέχους, η τυμπανομετρία και το αντανακλαστικό του αναβολέος. Οι εξετάσεις αυτές είναι εντελώς ανώδυνες και μπορούν με ακρίβεια να διαγνώσουν αν υπάρχει βαρηκοΐα στο παιδί, που οφείλεται και τι βαθμού είναι. Στα μεγαλύτερα παιδιά χρησιμοποιούμαι εξετάσεις που απαιτούν τη συνεργασία του παιδιού όπως παιχνιδοακοομετρία, τονική ακοομετρία, ομιλητική ακοομετρία. Οι εξετάσεις αυτές είναι επίσης ανώδυνες και αρκετά ευχάριστες για το παιδί.
Καταλήγοντας να πούμε ότι η παιδική βαρηκοϊα είναι αρκετά συνήθης ειδικά σε παιδιά προσχολικής ηλικίας που πηγαίνουν σε παιδικούς σταθμούς και νηπιαγωγεία καθώς λόγω των πολλών ιογενών λοιμώξεων πολύ συχνά συγκεντρώνεται βλέννα μέσα στην τυμπανική κοιλότητα (καταρροϊκή ωτίτιδα) και προκαλείται από μικρή έως και σημαντικού βαθμού βαρηκοΐα στο παιδάκι. Επειδή ειδικά στην ηλικία αυτή η ακοή είναι πολύ σημαντική τόσο για την κοινωνικοποίηση του παιδιού όσο και για την ανάπτυξη του λόγου καλό θα ήταν τα παιδιά να υποβάλλονται σε ακοολογικό έλεγχο αν υπάρχει έστω και μικρή υποψία ότι δεν ακούν καλά. Με τη συντηρητική αγωγή που θα συστήσει ο γιατρός στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων η ακοή αποκαθίσταται εντός τριμήνου χωρίς να χρειάζεται περαιτέρω χειρουργική παρέμβαση.